Đừng nghĩ huyết áp thấp là hay

Khi đo huyết áp, chúng ta sẽ thấy hai con số. Con số thứ nhất ở trên có trị số cao hơn là áp suất tâm thu, nghĩa là áp suất trong động mạch khi tim đập để bơm máu vào động mạch, và con số nhỏ hơn nằm bên dưới là áp suất tâm trương, nghĩa là áp suất trong các động mạch khi tim nghỉ giữa các lần đập.
<!-- more -->
Huyết áp bình thường sẽ nằm ở khoảng 120/80 (tâm thu/tâm trương). Đối với một số lớn người, huyết áp thấp lại là một vấn nạn cho sức khỏe, nhất là người già, vì sẽ gây ra những lưu lượng máu không thích hợp đi tới tim, não và những cơ quan quan trọng khác.

Phần đông người ta thường xem cao huyết áp là chuyện “dầu sôi lửa bỏng”. Thật sự huyết áp thấp cũng đem đến những rủi ro cho sức khỏe. Khi huyết áp giảm đột ngột, não sẽ mất một lượng máu cần được cung cấp và gây ra xây xẩm, choáng váng.

Những nguyên nhân khiến huyết áp thấp không phải bao giờ cũng rõ ràng. Tuy nhiên, những nguyên nhân rõ nhất là do thai nghén, rối loạn hormone gây ra vấn đề nội tiết như nhược giáp (hypothyroidism) hoặc cường giáp (hyperthyroidism), đái tháo đường, chỉ số đường huyết thấp (hypoglycemia), các bệnh về gan hoặc sự thay đổi tư thế đột ngột từ nằm, ngồi sang đứng...

Trường hợp huyết áp giảm đột ngột có thể đe dọa mạng sống. Nguyên nhân khiến giảm huyết áp đột ngột gồm: sự mất máu, thân nhiệt quá thấp hoặc quá cao, các bệnh về cơ tim, nhiễm trùng máu, mất nước cơ thể (sau khi tiêu chảy, ói mửa), phản ứng với dược phẩm, rượu bia, phản ứng dị ứng hoặc sự thay đổi tư thế đột ngột từ nằm, ngồi sang đứng.

Chế độ dinh dưỡng cho những người có huyết áp thấp cần chú trọng đến nhiều nguồn thực phẩm khác nhau, gồm ngũ cốc nguyên cám (whole grains), trái cây, thịt gà nạc, cá... Nên ăn thực phẩm có lượng carbonhydrates thấp, tránh thực phẩm có carbonhydrates cao như khoai tây, gạo, bánh mì. Cũng nên thêm chút muối ăn vào khẩu phần ăn, tuy nhiên ăn quá nhiều muối sẽ dẫn tới suy tim, nhất là người cao tuổi. Cần hạn chế rượu bia và uống thêm nhiều nước. Nước sẽ làm tăng thể tích máu và ngăn chặn sự mất nước.

Có thể “lai rai” chút đỉnh cà phê hoặc trà vì những loại thức uống này chứa caffeine có tác dụng kích thích tuyến thượng thận, nhờ đó tạm thời kéo huyết áp lên chút đỉnh.

DS NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Dược Murdoch, Úc)